Water over akkers

Vanaf de start van Noaberboeren is dagelijkse watervoorziening een noodzaak.  

Het was ons al snel duidelijk dat we het liefst regenwater gebruiken om onze gewassen te bevloeien en pas als we dat niet voldoende hebben, leidingwater. Grondwater is echt de laatste optie. De stand van het grondwater is kwetsbaar. Het wordt maar beperkt aangevuld met regenwater, zeker in de droge jaren vóór 2024 en zeker in de hooggelegen gebieden van Twente. We willen duurzaamheid maar ook moet het watergebruik “economisch haalbaar” zijn voor onze coöperatie. En het moet haalbaar zijn om met de beperkte menskracht die we hebben water op maat te geven aan onze gewassen. 

We zijn vorig jaar gestart met een houtje-touwtje watervoorziening voor de tuin. Het lijkt nu lang geleden maar we hebben toen lange periodes gehad met droogte en warm weer. We verwachten dat het klimaat, ook de periodes met droogte, in de toekomst steeds extremer wordt. 

Het regenwaterwater vingen en vangen we op van het dak van onze schuur via een gesponsorde dakgoot (waarvoor nog steeds veel dank!) en daarmee vulden we IBC-containers. Gertjan bracht die met de trekker naar de akkers en daar gingen Noaberboeren aan de slag met gieters. Op dagelijkse basis was dit te intensief, dus het was duidelijk dat we iets beters moesten maken.  

Al snel hebben we een systeem van Herenboeren Usseler Es gekopieerd waarmee we met de trekker direct uit de IBC vaten de bedden konden bevloeien.  

De kernvraag bleef: hoe kunnen we regenwater dat op het erf valt zoveel mogelijk opvangen, bufferen en naar behoefte op het land brengen? En kunnen we dichtbij de plant druppelen in plaats van sproeien? Tijdens het sproeien verdampt een deel van het water al in de lucht. Met druppelslangen gaan we zuiniger met water om. Iets wat we goed hebben zien werken bij Voedsel Veur Mekaar in Bentelo. 

Het plan voor duurzaam regenwatergebruik hebben we uitgewerkt en neergelegd bij de Rabobank. Daar hebben we in december 2023 een aanvraag voor een donatie gedaan en 12.500 euro toegezegd gekregen. Een prachtig gebaar en de start van de uitvoering van dit groot project. 

Het plan was dus regenwater opvangen, hoofdslangenstelsel aanleggen met een meet- en regelsysteem, een buffervat installeren en druppelslangen op de akkers. Daar heeft de techniek en gebouwengroep een half jaar hard aan gewerkt. En dit is het geworden:

Alleen de druppelslangen moeten nog neergelegd. Daar is nu nog geen noodzaak voor. De verwachting is dat we dit seizoen goed door komen omdat er voldoende regen valt. Dan worden de akkers voor de winter weer netjes gemaakt door Gertjan en daarna gaan de druppelslangen het veld op, waar we 6 kilometer van hebben klaarliggen. Want het klimaat wordt extremer, dus zal er ook weer droogte komen. 

De blauwe pijlen geven de pomprichting van het irrigatiesysteem. De paarsrode percelen worden gebruikt door Noaberboeren 

De volgende fase van de watervoorziening is dat we aangesloten worden op het watergangenstelsel van landgoed het Lankheet. Daarmee worden we iets onafhankelijker van regenwater en wordt er ook een oude manier van duurzame landbouw in ere hersteld. In de directe omgeving van erve Aaftink blijkt namelijk een wat overwoekerd vloeiweidestelsel te liggen. Dat duidt erop dat er al eeuwen door boeren op dit erf aan bevloeiing van het land wordt gedaan. Het zou prachtig zijn om dat weer toe te voegen aan de bedrijfsvoering van vandaag. Maar er zal nog wel heel wat water door de Buurserbeek moeten stromen voordat het zo ver is. 

Wil je meedenken en -doen met de waterploeg? Of er meer over weten? Laat het weten via info@noaberboeren.nl en we brengen je met de juiste mensen in contact.